Cilt bariyeri, cildin üst tabakası tarafından oluşturulan dış etkenlere karşı koruyucu bir alandır. Bu bariyer sayesinde cilt enfeksiyonlardan korunur. Toksin ve alerjenlerle temas engellenir ve cildin su-elektrolit dengesi korunmuş olur.
Cilt bariyeri seramid, yağ asidi ve kolesterol lipitlerinden oluşmaktadır. Tüm vücudu kaplamaktadır. Cilt bariyerinin korunması, güçlendirilmesi, zayıfladığı durumlarda buna uygun önlemler alınması oldukça önemlidir. Zira bu bariyerin cildin güzelliği, gençliği ve sağlıklı oluşunda önemli bir etkiye sahip olduğu bilinmektedir.
Cilt Bariyeri Nedir?
Epidermisin en üst tabakası, birbirine sıkıca bağlanmış ölü hücre ve lipitlerden meydana gelmektedir. Cildin dışını sararak adeta bir bariyer görevi üstlenmektedir. Bu bariyer, dış etkenlere karşı koruyucu bir rol oynar. İnsan derisi, zararlı mikroorganizmalar, kimyasallar, alerjenler ve UV ışınları gibi potansiyel tehlikelere karşı korur. Cildin dış bariyerini güçlendiren ve koruyan çeşitli uygulamalar söz konusudur.
Cildin bariyer görevi üstlenen yapısı iki ana bileşenden oluşmaktadır. Bu bileşenler ve işlevleri şu şekildedir;
Korneositler: Cildin yüzeyini oluşturan, keratinle dolu ölü hücrelerdir. Doğal nemlendirici işlevi bulunan yapı ve seramidler bulunur. Bu oluşum cildin su tutma kapasitesini korumada önemli bir role sahiptir. Seramidler bu bariyerin önemli kısmını oluşturur ve sağlıklı olmasına yardım eder.
Lipitler: Esasen yağ asitleridir ancak cilt yüzeyindeki oluşumda içeriğinde seramid ve kolesterol de bulunmaktadır. Bu lipitler, suyun buharlaşmasını (transepidermal su kaybı veya TSWL) azaltmaya yardımcı olur ve cildi dış etkenlere karşı korur.
Bariyer dış etkenler nedeniyle veya bazı hastalık veya sorunlar neticesinde zarar görebilir. Bu zarar sivilce, atopik dermatit, roza gibi hastalıkların ortaya çıkmasına neden olur. Cilt bakımı uygulamaları yapılırken dikkatli olunması, dermatolog tavsiyeleri doğrultusunda krem vb. kullanılması cilt bariyerinin zarar görmesini engelleyecektir.
Cilt Bariyerinin Bozulması Belirtileri
Cilt bariyeri zarar görürse ne olur? Bu soru, cildindeki sorunun neden kaynaklandığını araştıran pek çok kişinin merak ettiklerindendir. Bu bariyer oldukça önemli işlevlere sahiptir ve hassas bir yapısı vardır. Bu nedenle yanlış bazı rutinler, hızlı şekilde bariyere zarar verebilir. Rosa ve dermatit gibi cilt hastalıkları da bariyer hasarına yol açar. Bazı kişiler cilt ve genetik yapıları nedeniyle bu sorunlara daha yatkındır.
Bozulmuş cilt bariyeri kendini şu şekilde gösterebilir;
- Ciltte kuruluk,
- Kaşıntı ve yanma,
- Kızarık görünüm,
- Pullanma ve kabuklanma,
- Sivilce oluşumu,
- Hassasiyet,
- Ciltte batma hissi.
Bariyer hasarının belirtisi kişiden kişiye farklılıklar gösterebilir. Bu konuda uzman bir hekim gerekli muayene ile hasarın boyutunu tam olarak tespit edebilmektedir. Bu belirtilerden birkaçına sahip kişilerin zaman kaybetmeden hekime başvurması ve bariyer onarıcı tedaviye başlaması gereklidir.
Cildin Dış Bariyerini Güçlendirme ve Onarma
Cilt bariyer yapısı gördüğünde veya zayıfladığında, cilt kuruluğu, kızarıklık, kaşıntı ve inflamasyon gibi sorunlara yol açabilir. Bazı durumlarda ise bir hastalık cilde zarar verir, bariyer bütünlüğü bozulur. “Cilt bariyeri nasıl güçlendirilir”, sorusunun yanıtı olabilecek önlemler, bu bariyeri güçlendirmek için yapılması gerekenlerden çok daha basittir. Bariyer hasarı gibi durumlarla karşılaşmamak için yapılabilecekler şunlardır;
Cilt Bakımı: Cilt bariyerini desteklemek için nemlendirici ve güneş koruması içeren cilt bakım ürünleri kullanılmalıdır.
Beslenme: Sağlıklı bir cilt dış bariyeri için dengeli bir diyet önemlidir. Omega-3 yağ asitleri, antioksidanlar ve vitaminler gibi cilt sağlığını destekleyen besinlerin tüketilmesi önerilir.
Hidrasyon: Yeterli su tüketimi, cildin hidrasyon seviyesini korur ve nemli, sağlıklı olmasını sağlar. Suyun cildin dış bariyerini güçlendirici etkisi de bilinmektedir.
Stresten Kaçınma: Kronik stres, cilt dış bariyerinin sağlığını olumsuz yönde etkileyebilir. Stresi yönetmek, cilt sağlığını iyileştirebilir.
Nemlendirici krem ile bariyeri desteklemek, güneşe çıkmadan önce mutlaka güneş kremi sürmek bariyerin hasar görmesini engelleyecek adımlardır. Bariyer güçlendirme ve zarar görmesini engelleme adımları genel olarak cilt bakımı için yeterli olabilmektedir. Sert temizlik işlemleri vb. de bariyer koruma için kaçınılması gerekenlerdendir.
Cildin Bozulan Bariyerini Onarmak
Cildin çeşitli nedenlerle sağlığını kaybetmesi pek çok nedenle oluşabilir. Dolayısıyla bu durum oldukça sık karşılaşılan cilt sorunlarındandır. Bariyer hasarı tek başına problem olabilir ya da ortaya çıkmış problemler bu bariyerin de zarar görmesine neden olabilir. Kişilerin zarar görmüş bariyerini onarmak için yapabileceği çeşitli uygulamalar vardır.
Peki, cilt bariyeri nasıl düzeltilir?
- Hyalüronik asit içerikli krem ve serumlar bariyerin kendini onarmasına yardım edebilir.
- Bariyer içeriğinde de bulunan, seramidli nemlendiriciler cilt sağlığını düzeltebilmektedir.
- Cildin güneşten korunması, çizilmemesi, kaşınmaması gerekir. Temizlik nazikçe yapılmalıdır.
- Cildin çok yoğun kimyasal malzemelerle yorulmaması, bariyer onarımı
- Kullanılan ürünlerde alkol vb. içeriklerin bulunmaması süreç için önem arz etmektedir.
Cilt bariyeri kendi kendine düzelir mi? Eğer altta yatan ciddi başka bir sorun yoksa, kişinin temizlik, nemlendirme ve güneşten koruma aşamalarını bilinçli ve nazik biçimde uygulaması bariyerin onarılması için yeterli olabilir.
Uzman Dermatolog Dr. Melek Nagehan Saniç, cilt hastalıkları ve problemlerine dair pek çok tanı ve tedavi yöntemini uygulamaktadır. Alanında uzman ve deneyimli bir doktor aracılığıyla güvenli şekilde cilt sorunlarınıza çözüm bulmak, bariyer onarıcı uygulamalarla cilt sağlığınızı yeniden kazanmak için bize başvurabilirsiniz.