Cilt Kanseri

Cilt kanseri farklı nedenlere bağlı olarak ortaya çıkan bir hastalık olup, en önemli nedenleri arasında güneş ışınlarının zararlı etkilerinden korunamamak gelir. UV ışınları cilde uzun süre temas ettiğinde etkileri olumsuz olur. Özellikle el, yüz, baş ve boyun gibi bölgeler çok bu zararlı ışınlardan oldukça fazla etkilenir.

Cilt kanser türünün erken tanısı için vücut ve ciltte görülen şüpheli durumlarda zaman kaybetmeden doktora başvurmak oldukça önemlidir. Cilt kanseri tedavisi zamanında başladığında olumlu sonuç alınmasının yüksek olduğu ifade edilir.

Deride meydana gelen cilt kanseri var olan kanser türleri arasında sık rastlanan rahatsızlardan biridir. Genetik ve çevresel faktörler bu kanser türünün çıkmasında etkili unsurlardır.

Cilt kanseri nedenleri arasında en yaygını uzun zaman güneş ışığına doğrudan maruz kalmaktır. Diğer nedenleri ise şu şekilde sıralayabiliriz:

• Açık cilt rengine sahip olmak.
• Güneş yanığı geçirmiş olmak.
• Vücutta çok sayıda veya anormal boyutta cilt beninin olması.
• Radyasyona çok fazla maruz kalmak.
• Ebeveynlerin ya da ailede başka üyelerin cilt kanseri öyküsünün olması.
• Bağışıklık sistemin zayıflaması.
• Sigara, alkol gibi zararlı maddeleri kullanmak.
• Solaryum gibi zararlı ışınlara aşırı maruz kalmak.

Cilt kanseri malign melanom (mm) ve melanom dışı diğer kanser olmak üzere iki ana türe ayrılır.

Malign Melanoma, melanom üreten hücreler olan melanositlerin kötü huylu olması sonucu meydana gelen cilt kanseri türüdür. Özellikle ultraviyole ışınlara, solaryuma ve güneşe doğrudan maruz kalınmasıyla ortaya çıkar. Ultraviyole ışınları derideki melanom miktarında artışa sebep olur. Böylece yeni oluşan benlerde melanom gelişebileceği gibi yeni benlerde de oluşabilir.

Dolayısıyla vücuttaki benlerin takibi bu noktada çok önemlidir. Çünkü kanser gelişiminden önce displazi denilen bir dönemde bu benleri tanıma ve tarama hayati bir öneme sahiptir. Şayet  bu dönemde riskli bir durum gözlenirse benler alınarak kanser gelişimi önlenebilir.

Melanom dışı diğer kanser türleri kendi içerisinde, “bazal hücreli kanser” ve “skuamöz hücreli kanser” olmak üzere ikiye ayrılır.

Bazal hücreli kanser en sık görülen deri kanseridir. Adını bazaloid görünümlü hücre üremesinden almıştır. Bu tür, vücutta yavaş ilerler, çok yayılmaz. Yani hayati riski neredeyse yoktur. Sıklıkla baş ve boyun bölgesinde görülür. Oluştuğu alanda hasar bırakma ihtimali yüksek olduğundan bu türde, organı tanımak adına erken tanı ve tedavi çok önemlidir.

Skuamöz hücreli kanser, bazal hücreli kanser gibi sık rastlanan bir türdür. Skuamöz (yassı) hücrelerden adını alan bu kanser yüz, dudak ve kulaklarda görülür. Genelde 50 yaşından sonra izlenir. Bu kanser türünde cilt üzerinde bazı lekeler görülebilir. Bunlar kırmızı, sertleşmiş ve kolay kanayan lekelerdir. Lenf bezlerine ve iç organlara yayılma ihtimali olduğundan hızlı bir şekilde tedavi edilmelidir.

Aktinik keratoz, uzun süreli güneşe maruz kalan bölgelerde derideki anormal hücre gelişiminden kaynaklanan deri değişiklikleridir. Genellikle yüz bölgesinde görülür. Deride pembe ya da kırmızı sert plaklar şeklinde olur. Bazı durumlarda aşı ve yanık izleri üzerinde de meydana gelebilir.

Cilt kanseri vücudun herhangi bir yerinde oluşabilir. Fakat en çok yüz, boyun, saç derisi, üreme organları, ayaklar ve kulaklarda görülür. Ayrıca güneşe maruz kalan dekolte bölgelerde de deri kanseri görülebilmektedir.

• Açık cilt rengine sahip olanlar
• Ailesinde deri kanseri hikayesi görülenler
• Vücudunda çok sayıda ben olanlar
• Küçük yaşlardan itibaren güneşe çok maruz kalanlar ve güneş yanığı olanlar
• Solaryuma gibi zararlı ışınlara doğrudan ve uzun süre maruz kalanlar
• Önceden deri kanseri ya da melanomu olanlar cilt kanseri risk faktörleri vardır.

Cilt kanserinin en yaygın belirtilerinden biri deride meydana gelen renk değişikliklerdir. Derinin pigmentinde olan ya da olmayan bir değişiklik kanserin habercisi olabilir. Ayrıca şu belirtileri de maddeler halinde sıralamak mümkündür:

• Benlerin yapısının ve renginin değişmesi, üzerinde kabarcıkların oluşması.
• Ben sayısındaki anormal artışla birlikte yeni çıkan benlerin şeklinin asimetrik olması.
• Uzunca süre iyileşmeyen yaralar.
• Ciltte kabuklu ve kanayan lezyonların oluşması.

Bu ve buna benzer durumlarla karşılaşıldığında cilt biyopsisi alınır ve patolojik inceleme yapılır. Bu şekilde tanısı kesinleşen duruma göre tedavi yöntemleri belirlenir. Cilt kanseri belirtileri görüldüğü ilk andan itibaren uzman bir dermatoloğa başvurulmalıdır. Erken tanı ve teşhisin hastalığın tedavisinde rolü büyüktür.

Cilt kanserinde diğer kanser türlerinde olduğu gibi erken teşhiş çok önemlidir. Erken teşhis ve tedavi edilmeyen bazı cilt kanseri türleri ölümcül olabilir.

Cilt kanseri gözle görülebilir olduğundan kolay tespit edilmesi onu diğer kanser türlerinden ayırır. Özellikle erken teşhisler, cilt kanseri tedavisi için daha olumlu sonuçlar vermesine katkıda bulunur.

Cilt kanseri tedavisi hastadan hastaya göre farklılık gösterir. Hastalığın boyutu, hastanın durumu gibi faktörler tedaviyi şekillendirir.

Cilt kanseri tedavisi kapsamında ilk olarak hastalıklı bölge temizlenir. Ardından uygulanacak işlem temizlenen bölgenin estetik bir şekilde kapatılmasıdır. Örneğin yüzde cilt kanseri tedavisi için bu adımı uygulamak şarttır. Çünkü bazı cilt kanserleri el, kol ya da yüz gibi bölgelerde oluşur. Özellikle açık olan bu bölgelerde ameliyattan sonra cilt kanseri lekeleri kalması hoş olmayan bir görüntüye sebep olur. Estetik açıdan bir bozukluğun önüne geçmek için bu işlemlerin uzman kişilerce yapılması gerekir.

Mohs mikroskopik cerrahisi melanom cilt kanseri hariç diğer cilt kanserleri tedavisinde kullanılabilir. Bu yöntemde kanserli hücre tamamen çıkarılır. Hatta patolog, kanserli hücre görmeyene kadar sınırlara doğru ilerler. Bundan dolayı mohs cerrahisi sonrası hastalığın yeniden ortaya çıkma ihtimali oldukça düşüktür.

Eksizyonel cerrahi yöntem ile erken tanı konulmuş hastalıklar tedavi edilebilir. Bu operasyondan da kanserli hücreler bulundukları alandan çıkarılmaktadır.

Bazı kanser çeşitleri ameliyat edilemez ya da dokunun birden çok alanına sıçramış olur. İşte bu gibi durumlarda radyoterapi yöntemiyle kanserli hücrelere X ışınları verilir. Ayrıca radyoterapi, diğer tüm yöntemlerle birlikte de kullanılabilen bir yöntemdir.

Kriyoterapi yöntemi genelde küçük alanlarda ortaya çıkmış bazal hücreli ve benzeri cilt kanserlerinde kullanılır. Bu tedavi yönteminde lokal anesteziye gerek duymadan sıvı nitrojenler sayesinde kanserli hücre temizlenir.