Vitiligo Tedavisi

Vitiligo tedavisi, ciltteki beyaz lekelerin görünümünü azaltmak ve pigmentasyonun geri kazanılmasını sağlamak amacıyla çeşitli yöntemleri içerir. Kortikosteroid kremler ve kalsinörin inhibitörleri gibi topikal tedaviler, erken aşamada pigmentin geri dönüşünü teşvik edebilir. Fototerapi ise ultraviyole ışık kullanarak pigment hücrelerinin yeniden aktive olmasına yardımcı olur. Bu yöntemler, özellikle küçük ve yeni oluşmuş vitiligo lekelerinde etkili olabilir.

Vitiligo tedavisi yalnızca fiziksel görünümün düzeltilmesini değil, aynı zamanda kişinin yaşam kalitesini iyileştirmeyi de hedefler. Geniş kapsamlı tedavi yaklaşımlarında, fototerapi en yaygın kullanılan yöntemlerden biridir ve UVB tedavisi, düzenli uygulamalarla pigmentasyonun geri dönüşünü hızlandırabilir. PUVA gibi daha güçlü ışık tedavileri ise genellikle ileri vakalarda tercih edilir. Topikal tedavilere ve fototerapiye ek olarak, doğal yollarla cildin sağlığını desteklemek için vitamin takviyeleri, özellikle de D vitamini kullanımı önerilebilir.

İnsan vücudunda melanosit adı verilen hücreler, cildin kendine has rengini veren pigmentlerin üretiminden sorumludur. Bu hücrelerin herhangi bir nedenle zarar görmesi, pigment üretimini olumsuz yönde etkileyerek vitiligo hastalığına neden olur. Pigment eksikliğine bağlı olarak deri yüzeyinde çeşitli boyutlarda beyaz renkli bazı lekeler ortaya çıkar.  Bazı vitiligo türlerinde yalnızca vücudun belirli bir kısmı etkilenirken bazı hastalarda ise lekeler vücut geneline yayılabilir. Deride istenmeyen bir görüntüye sebep olması nedeniyle hastaları psikolojik yönden de olumsuz etkileyen vitiligo hastalığında, lekeler fark edildiği andan itibaren tedavi sürecine başlanması önem taşır.

Vitiligonun ilk ve en genel belirtisi, deride belirli bir noktanın aniden beyazlamasıdır. Bazı durumlarda küçük beyaz bir leke zamanla büyüyerek derinin önemli bir bölümünü kaplayacak boyutlara ulaşabilir. Vitiligo, bir iç organ hastalığı olmayıp yalnızca derideki renk verici hücrelere bağlı olarak ortaya çıkan bir durumdur. Bu nedenle derideki beyaz lekelerin haricinde herhangi bir belirti vermez.

Vitiligo hastalığında etkili olduğu bilinen önemli bir etken genetik faktörlerdir. Tüm vitiligo hastalarına bakıldığında hastaların yaklaşık %30’unun ailesinde bu hastalığa sahip bir bireyin yer aldığı görülür. Otoimmün mekanizma, hastalığın gelişiminden sorumlu tutulan önemli faktörlerden bir tanesidir. Bu mekanizma, vücudun bağışıklık sisteminin kendi hücrelerini tehdit olarak görmesi ve bunlara karşı savunma geliştirerek kendi hücrelerini yok etmesi şeklinde tanımlanabilir. Melanositlere karşı geliştirilen otoimmün tepki, hücrelerin zarar görerek pigment üretiminin olumsuz etkilenmesine sebep olabilir, bu da vitiligo hastalığının oluşumuna yol açabilir. Sedef hastalığı, Otoimmün tiroid hastalıkları (guatr), Stres, Güneş yanıkları, Ağır travmalar gibi durumlar neden olabilir.

Hastalığın tedavi sürecinde başarı oranının artırılabilmesi ve leke oluşumunun minimuma indirilebilmesi açısından erken teşhis ve erken tedavi oldukça önemlidir.

Wood ışığı ile yapılan muayene esnasında lekelerin görünürlüğü artar, ayrıca normal ışık altında görülmeyen deri farklılaşmaları ve küçük beyaz lekeler de bu ışık yardımıyla kolaylıkla tespit edilebilir. Klinik muayene ve Wood ışığı altındaki inceleme ile birlikte vitiligo hastalığının tanısının konulabilmesi genellikle mümkündür. Yapılacak muayeneler ve tanı testleri sonucunda vitiligo hastalığı tanısı koyulan bireyler hayatlarının bundan sonraki süreçlerinde hekimleri tarafından verilecek öneriler doğrultusunda dikkatli davranmalı, tedavi gerekliliklerini tam anlamıyla yerine getirmeye özen göstermelidir.

Vitiligo hastalığının tedavisine yönelik yapılan tüm tıbbi işlem ve tedavilerde temel amaç, cilt renginin eski haline getirilmesidir. Mümkünse hastalığın oluşum sebebine yönelik araştırmalar yapılarak bu etkenlerin ortadan kaldırılması veya hafifletilmesi gerekir.

Hastalığın tedavisinde birtakım kremlerden faydalanmak mümkündür. Fakat tüm bu kremler uzun süreli kullanıma bağlı olarak deride yapısal bozukluk ve farklılaşmalara neden olabileceğinden mutlaka hekim kontrolünde kullanılmalıdır. Vitiligo hastalığı güneşe bağlı olarak leke oluşumunu hızlandırdığından ve beyaz lekeler güneşte kolaylıkla yanabileceğinden hastalar mutlaka yüksek koruma faktörlü güneş kremi kullanmalıdır.

Vitiligo hastalığı dış görünümü istenmeyen şekilde değiştirmesi nedeniyle hastalarda mutsuzluk, öz güven azalması, depresyon ve stres gibi psikolojik sorunlara sıklıkla yol açabilir. Bu nedenle vitiligo hastaları psikolojik anlamda da değerlendirilmeli, böyle bir sorunun tespit edilmesi durumunda hastalığa yönelik tedaviye ek olarak psikolojik destek de sağlanmalıdır. Eğer siz de vitiligo hastalığına sahipseniz bir cildiye uzmanına başvurarak tedavi olabilir, hekiminizin vereceği önerilere ve tedavi ilkelerine dikkat ederek hastalığınızın etkilerini büyük oranda ortadan kaldırabilirsiniz.